Za nami miesiąc nowego roku szkolnego. Większość uczniów ma już za sobą pierwsze klasówki, sprawdziany i testy. Przed nimi kolejne wyzwania edukacyjne i ponad 8 miesięcy intensywnej nauki. Pytanie, czy nasze pociechy wiedzą, że poza regularną nauką mogą zrobić coś jeszcze, by mieć lepsze wyniki w szkole? Agnieszka Piskała, specjalista żywieniowy programu edukacyjnego ?Żyj smacznie i zdrowo? podpowiada: ? Ważnym dopełnieniem systematycznej nauki powinna być zrównoważona dieta. Można się o tym dowiedzieć m.in. z III edycji programu edukacyjnego ?Żyj smacznie i zdrowo?, który ruszy w polskich gimnazjach już 5 listopada!
Zdrowa dieta nie tylko odżywia i dostarcza energię organizmowi, ale wpływa również na procesy poznawcze, przyswajanie wiedzy, logiczne myślenie oraz koncentrację. Co zrobić, by zoptymalizować procesy szybkiego uczenia? Jakie są ogólne zasady tzw. diety na myślenie, co jeść w trakcie przygotowań do testu, a co w jego dniu?
Najważniejsze, by każdy uczeń zaczynał dzień od śniadania ? to pierwszy zastrzyk energii, który sprawia, że rano organizm może całą swoją energię skoncentrować na nauce, a nie na myśleniu o jedzeniu. Skoro podstawowym paliwem energetycznym dla mózgu jest glukoza, podstawą każdego zdrowego śniadania powinny być węglowodany złożone w postaci np. pełnoziarnistego pieczywa czy płatków owsianych. Należy pamiętać również o zasadzie: ?po śniadaniu i ze śniadaniem?, czyli o konieczności przygotowania każdemu uczniowi II śniadania do szkoły. Najlepiej by taki posiłek opierał się na produktach pełnoziarnistych np. kanapka z pieczywa razowego lub graham.Taka kanapka powinna być spożyta w pierwszej połowie dnia, aby uzupełnić zapasy energii niezbędnej do nauki.
Nasz mózg w 60% składa się z tłuszczów, z czego 35% to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3. Dlatego kolejnym ważnym składnikiem diety ?na myślenie? powinny być właśnie nienasycone kwasy tłuszczowe, które warunkują prawidłowy rozwój mózgu i sprzyjają zwiększaniu inteligencji. Kwasy Omega-3 znajdują się przede wszystkim w tłustych rybach morskich, ale również olejach roślinnych i nasionach np. pestkach dyni czy słonecznika i przede wszystkim w orzechach włoskich.
Uczniowie powinni stawiać również na magnez! To składnik mineralny, który wspomaga działanie układu nerwowego, działa uspokajająco oraz wspomaga koncentrację. Warto więc, by w diecie każdego ucznia znalazły się banany, warzywa liściaste, migdały i kasza. Magnez w dużych ilościach znajduje się również w kakao i czekoladzie.
Dwa tygodnie przed ważnym testem czy klasówką
To odpowiedni czas, by wspomóc proces zapamiętywania materiału. W jadłospisie nie powinno zabraknąć warzyw i owoców (świeżych lub z mrożonki): szpinaku, papryki, marchewki, jagód, truskawek, pomarańczy, grejpfrutów itp. Zawierają one antyoksydanty (m.in. selen, magnez, witaminy A, C i E), które neutralizują wolne rodniki uszkadzające neurony w naszym mózgu, które odpowiadają za przenoszenie informacji. Dodatkowo witaminy C oraz E ułatwiają logiczne myślenie. Warto pamiętać, by na dwa tygodnie przed testem zrezygnować z chipsów i chrupek na rzecz 7 – 10 porcji warzyw i owoców dziennie.
W tym czasie należy pamiętać również o rybach, mięsie, wędlinach, nabiale i warzywach strączkowych. Dostarczają one organizmowi niezbędnego budulca wszystkich komórek ? białka. Ponadto przyczyniają się do powstania substancji, które pozwalają nam jasno myśleć przez dłuższy czas.
Na tydzień przed?
Należy stosować się do ogólnych zasad tzw. diety na myślenie. Jednak im bliżej samego testu, tym większy stres. Można go również zmniejszyć dzięki właściwej diecie. Np. jedząc codziennie czekoladę (maksymalnie dwie kostki) i pijąc kakao. Pod ich wpływem w mózgu wydziela się serotonina, czyli tzw. hormon przyjemności, który poprawia nasze samopoczucie.
W dniu testu
I tutaj znowu wracamy do początku, czyli do śniadania. To, co uczeń powinien wówczas zjeść zależy szczególnie od charakterku czekającego go wyzwania. I tak przed:
Część ustna ? powinien zjeść śniadanie bogate w węglowodany, np. płatki zbożowe lub naleśniki. Szybko dostarczą potrzebnej energii i rozjaśnią myśli. Po takim śniadaniu przynajmniej przez godzinę bez trudu można sobie przypomnieć zapamiętany wcześniej materiał.
Część pisemna ? potrzebna jest długotrwała koncentracja. W związku z tym, rano można wypić mocną herbatę i zjeść kanapki z wędliną albo rybą, pamiętając o włożeniu do kieszeni torebki z orzechami.
Podsumowując, zdrowa dieta może mieć wpływ nie tylko na nasze zdrowie i samopoczucie, ale również na wyniki w nauce. Jednak skąd wiedzę na ten temat mają czerpać młodzi ludzie? W odpowiedzi na ich potrzeby powstają programy edukacyjne takie jak ?Żyj smacznie i zdrowo?, który 5 listopada ruszy w polskich gimnazjach, już po raz trzeci!
Misją projektu jest nauka młodzieży gimnazjalnej zasad prawidłowego i zdrowego odżywiania oraz zachęcenie do podejmowania pierwszych samodzielnych prób gotowania. W poprzednich edycjach ponad 2800 nauczycieli wyedukowało w dziedzinie zdrowego odżywiania ponad 100 tysięcy uczniów z ponad 4300 klas. W tym roku organizatorzy planują jeszcze pobić ten wynik.
Specjalnie dla uczestników programu przygotowano wiele atrakcji. Na stronie internetowej www.zyjsmacznieizdrowo.pl i portalu Facebook będzie można znaleźć szereg żywieniowych porad i wskazówek, wziąć udział w interesujących konkursach oraz zadać pytanie dietetyczce czy kucharzowi. Pełnym emocji punktem programu ?Żyj smacznie i zdrowo? będzie konkurs. W jego ramach gimnazjaliści będą musieli przygotować plan wydarzenia związanego ze zdrowym odżywieniem, pracę plastyczną lub film. W tym roku do wygrania będzie 30 nowoczesnych tablic multimedialnych oraz 30 zestawów kulinarnych zachęcających do samodzielnych prób gotowania. Zwycięskie szkoły zostaną odwiedzone przez organizatorów programu, którzy uroczyście wręczą nagrody oraz przeprowadzą specjalne zajęcia dla uczniów.
Jest więc o co walczyć! Szczegółowe informacje oraz zasady udziału w programie edukacyjnym ?Żyj smacznie i zdrowo? będzie można znaleźć na stronie internetowej www.zyjsmacznieizdrowo.pl już od 5 listopada. W ramach akcji nauczyciele, którzy zgłoszą się do programu otrzymają bezpłatnie od organizatorów zestaw materiałów dydaktycznych na temat zdrowego żywienia.
III edycja programu ?Żyj smacznie i zdrowo? potrwa do 28 czerwca 2013 roku.
***********************************
Program ?Żyj smacznie i zdrowo? jest akcją edukacyjną marki WINIARY prowadzoną we współpracy z Federacją Polskich Banków Żywności w polskich gimnazjach. Do tej pory odbyły się dwie edycje projektu, obie pod wcześniejszą nazwą ?Jedz smacznie i zdrowo?. W związku z poszerzeniem zakresu projektu o informacje z dziedziny ekologii organizatorzy podjęli decyzję o zmianie nazwy na ?Żyj smacznie i zdrowo? w III odsłonie akcji. Misją programu edukacyjnego ?Żyj smacznie i zdrowo? jest nauka młodzieży zasad prawidłowego i zdrowego odżywiania oraz zachęcenie do wspólnego spożywania posiłków i podejmowania pierwszych samodzielnych prób gotowania. W ramach projektu promuje się wśród gimnazjalistów postawę proekologiczną, a także ideę niemarnowania żywności.
Program marki WINIARY jest częścią szerszej kampanii zatytułowanej ?Jedz smacznie i zdrowo?. prowadzonej od czterech lat przez wiele marek z portfolio firmy Nestlé, której celem jest promowanie zdrowego odżywiania wśród konsumentów. Wiąże się on z przyjęciem przez Nestle strategii NHW (Nutrition, Health, Wellness) będącej strategią odpowiedzialnego biznesu firmy Nestlé, w imię której zobowiązuje się ona produkować wysokiej jakości produkty, będąc jednocześnie wiarygodnym partnerem w żywieniu oraz dbałości o zdrowie i dobre samopoczucie konsumentów.
Patroni honorowi
- Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych
- Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Patron społeczny
- Federacja Polskich Banków Żywności
